ارزیابی ارزش اقتصادی استخراج منابع آب زیرزمینی توسط کشاورزان

پایین رفتن سطح منابع آب زیرزمینی در ایران و بخصوص استان همدان سیستم کشاورزی را ناچار به استفاده از مکانیسم‌های نوین آبیاری می‌نماید. بخش کشاورزی با اختصاص سهم 7/6 درصدی از کل تولید ناخالص داخلی ظرفیت مناسبی به‌منظور افزایش بهره‌وری دارد. هدف این تحقیق تحلیل مولفه‌های موثر بر تخصیص بهینه آب کشاورزی در دشت همدان- بهار با تاکید بر ارزش طبیعی منابع آب زیرزمینی و استفاده از روش‌های نوین آبیاری است. سئوال اصلی تحقیق این است که ، آیا مبتنی بر تئوری ارزش لانکستر میزان تمایل به پرداخت کشاورزان برای ویژگی‌های مختلف کالای محیط‌زیستی دشت همدان- بهار به اندازه‌ای است که استخراج منابع آب زیر زمینی را قابل توجیه سازد؟ داده‌های مورد استفاده از طریق 230 پرسشنامه مخصوص آزمون انتخاب در قالب 936 مجموعه انتخاب و 2808 ردیف داده در سال 1394 گردآوری شد. نتایج حاصل از مدل لاجیت شرطی نشان داد که کشاورزان برای ویژگی‌های ترویج و گسترش استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری، حفظ چشم‌انداز طبیعی و زیستی دشت و افزایش سطح منابع آب زیرزمینی در دشت تمایل به پرداخت مثبت و معنی‌داری دارند، به طوری که کشاورزان فعال برای حفظ خدمات محیط‌زیستی آن، سالیانه 94/854645 ریال تمایل به پرداخت نهایی دارند. همچنین نتایج لحاظ متغیرهای اقتصادی- اجتماعی مانند سن، جنسیت، تحصیلات، متأهل بودن، فرزند دار بودن، مخارج خانوار، مخارج کشاورزی، نوع محصول (سیب‌زمینی، سیر، گندم و جو، صیفی‌جات)، تعداد قطعات زمین (یکپارچه بودن زمین تحت کشت)، مالکیت زمین تحت کشت (اجاره بودن زمین) دارای تاثیر مثبت بر میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان دارد.